-Ιστορική Αναδρομή στον ΠΛΕΙΣΤΟ ΠΟΤΑΜΟ ή Ξηροπόταμο.

 

 

Πλείστος ποταμός ή Ξεροπόταμος.

Ο Πλείστος είναι ποταμός της Στερεάς Ελλάδας που διασχίζει την κοιλάδα κάτω από τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών. Λόγω της σημασίας της περιοχής κατά την αρχαιότητα γίνεται αναφορά στον ποταμό από αρκετούς αρχαίους συγγραφείς, ενώ λεπτομερέστερη περιγραφή του δίνεται από τον Στράβωνα και τον Παυσανία. Ο ποταμός πηγάζει ανάμεσα στα όρη Παρνασσός και Κίρφη και ρέει δυτικά σχηματίζοντας μία χαράδρα που αποτελεί όριο των δύο βουνών.  Στην συνέχεια διερρέει την κατάφυτη από ελαιώνες κοιλάδα που βρίσκεται κάτω από τους Δελφούς, διασχίζει ένα μικρό τμήμα τα πεδιάδας της Άμφισσας και εκβάλλει στον Κορινθιακό κόλπο κοντά στην Κίρρα. Στη διαδρομή του τροφοδοτείται και από την περίφημη πηγή Κασταλία (φωτο)που βρίσκεται στον χώρο που υπήρξε το μαντείο των Δελφών. Ο ποταμός διατηρεί νερό κυρίως τους χειμερινούς μήνες ενώ τους καλοκαιρινούς παραμένει στεγνός. Το όνομά του στο πρόσφατο παρελθόν ήταν ξεροπόταμος αλλά πλέον επαναχρησιμοποιείται το όνομα με το οποίο αναφερόταν στην αρχαιότητα. Κατά μήκος του Πλείστου υπάρχει σηματοδοτημένο μονοπάτι που ξεκινάει από τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών.

 

Ιστορικη Αναδρομή:  Λέγεται πώς όταν ο Πανόπτης (τερατόμορφος γίγαντας , υπό  την υπηρεσία της Ήρας )θέλησε να βρει το κέντρο της Γης, έστειλε δύο αετούς , έναν από ανατολή και έναν από δύση που συναντήθηκαν εντέλει πάνω από την κοιλάδα του Πλειστού.
Ο Πλείστος που έδωσε το όνομά του στο ποτάμι ,ήταν ο πατέρας των ΠαρνασσίδωνΝυμφών.

Σήμερα , καθόλου παράξενο, οι νεοέλληνες τον μετονόμασαν στο καθ’ όλα εύηχο  Ξεροπόταμο. Δεν πρέπει να έχει όμως παράπονο. Ακριβώς από πάνω του και δίπλα στον Ελικώνα στέκει η Κίρφις, μετονομασμένη και αυτή σε Ξεροβούνι παρότι είναι κατάφυτη από Έλατα.
«ἡ Κίρφις ἐκ τοῦ νοτίου μέρους, ὄρος ἀπότομον, νάπην ἀπολιπὸν μεταξύ, δι´ ἧς Πλεῖστος διαρρεῖ ποταμός. ὑποπέπτωκε δὲ τῇ ὁ Κίρφει πόλις ἀρχαία Κίρρα» μας μεταφέρει ο Στράβωνας στα Γεωγραφικά του.
Σε τούτο το μέρος ήταν που η Μητέρα Γη και ο Θεός Ποσειδών χρησμοδοτούσαν.
Σύμφωνα με τον Παυσανία - υπάρχει ένας βράχος που εξέχει από το έδαφος και οι Δελφοί λένε ότι πάνω σ' αυτό το βράχο στεκόταν κι έλεγε τους χρησμούς μια γυναίκα, που το όνομά της ήταν Ηροφίλη και την αποκαλούσανΣίβυλλα.
«Πέτρα δε εστιν ανίσχουσα υπέρ της γης επί ταύτη Δελφοί στάσαν φασιν άσαι τους χρησμούς όνομα Ηροφίλην, Σίβυλλαν δε επίκλησιν»
Για το πώς εντέλει ο Απόλλων ίδρυσε το δικό του μαντείο σε αυτό τον ιερό για τους Έλληνες τόπο, υπάρχουν αρκετές εκδοχές.
Προσφιλής  περισσότερη η εκδοχή που ο Απόλλων μεταμορφώθηκε σε δελφίνι και οδήγησε ένα Κρητικό πλοίο στο μέρος αυτό, καθοδηγώντας τους ναυτικούς να χτίσουν εκεί το ιερό του.
Πέρα από τις διαφορετικές εκδοχές, η επιλογή της θέσης δεν ήταν καθόλου τυχαία μια και η Κοιλάδα του Πλειστού είναι ένα φυσικό σταυροδρόμι.
Είναι καταρχήν το πέρασμα που ενώνει την δυτική με την ανατολική Ελλάδα αλλά και ο δρόμος που ενώνει την Λοκρίδα με την Θάλασσα.
Ο δρόμος που ξεκινούσε από την Κίρρα, το λιμάνι της κοιλάδας του Πλειστού, ανέβαινε από τα Μυκηναϊκά κιόλας χρόνια, πάνω από την σημερινή Γραβιά και την Οίτη ενώνοντας τον Κρισαίο με τον Μαλιακό κόλπο. Αρχαιολογικές έρευνες στην παράλια περιοχή της πεδιάδας, κοντά στην Κίρρα, έφεραν στο φώς προϊστορικό οικισμό με αδιάκοπτη συνέχεια ζωής από το 2.100 πχ μέχρι το 1100 πχ.
Όπως και να έχει και για να γυρίσουμε στον Πλείστο, όταν ο Απόλλων σκότωσε τον Πύθωνα, κατέβηκαν οι Παρνασσίδες κουβαλώντας φρούτα που του τα πρόσφεραν γιά να τον ευχαριστήσουν που τις γλύτωσε από τον Πύθωνα.
Λέγεται μάλιστα ότι άρχισαν να χορεύουν και να τραγουδάνε «ιή παί, ιή παιήον» και από τότε οι θριαμβευτικοί ύμνοι ονομάστηκαν Παιάνες και ο Απόλλων πήρε το επίθετο Παιήων.
   Έτσι , φίλε συν-Έλληνα, αν ανέβεις πάνω από τον μεγάλο ελαιώνα, και σου συστήσει κανένας νέο-Έλληνας το ιερό ποτάμι ως Ξεροπόταμο, διόρθωσέ τον.
Πλείστος , ο πατέρας των Παρνασσίδων Νυμφών.

 

OΜΑΔΑ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ « ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΚΙΡΡΑΣ»